Digitale toegankelijkheid is ontzettend belangrijk, vooral in een tijd waar het gebruik van internet,
telefoon of computer bijna niet meer weg te denken is. Daarom is het belangrijk om serieus om te
gaan met digitale toegankelijkheid zodat je niemand buiten sluit bij het gebruiken van je product.
Ongeveer 4.5 miljoen mensen in Nederland hebben een beperking of chronische ziekte, en deze
groep blijft groeien door onder andere de toename van het aantal ouderen & mensen die de
Nederlandse taal niet (goed) beheersen. Daarnaast zijn er ook grote groepen mensen met een
tijdelijke beperking. Een artikel zoals deze kunnen lezen lijkt zo vanzelfsprekend, maar dit is helaas
niet het geval voor een grote groep mensen, en hier moet verandering in komen. De Web Content
Accessibility Guidelines zijn opgesteld met als doel om deze verandering te realiseren.
Wat is WCAG?
De afkorting WCAG staat voor Web Content Accessibility Guidelines. Dit is een document met
richtlijnen die opgesteld zijn om digitale content zo toegankelijk mogelijk te maken voor personen met
een beperking. De WCAG helpt websites, documenten en mobiele apps toegankelijk te maken voor
o.a. mensen met visuele beperkingen, gehoorproblemen, motorische beperkingen en cognitieve
beperkingen. De Web Content Accessibility Guidelines zijn onderverdeeld in vier principes:
- Waarneembaar. De inhoud van de site is beschikbaar voor iedereen, bijvoorbeeld visueel,
maar ook via audio door middel van een schermlezer (screen reader software) en andere
hulpmiddelen. Dit geldt ook voor afbeeldingen. - Bruikbaar: De gebruiker moet acties op de site of webshop kunnen uitvoeren. Bijvoorbeeld
met de muis, maar ook via het toetsenbord of spraakgestuurde opdrachten - Begrijpbaar: De inhoud moet voor iedereen te begrijpen zijn. Het gebruik van complexe
termen en vakjargon wordt afgeraden. Indien dit wel nodig is, kun je een begrippenlijst
gebruiken. - Robuust: De site moet in verschillende software en in uiteenlopende omstandigheden goed
functioneren. Denk bijvoorbeeld aan verschillende browsers, of hoe je site wordt weergegeven
op grote schermen.
Onder deze 4 principes vallen verschillende eisen. In totaal zijn dit er ongeveer 87. Deze eisen zijn
ook weer onderverdeeld in 3 niveaus: A, AA & AAA. De meest recente versie van deze richtlijnen zijn
opgesteld en volledig uitgeschreven op w3.org
European Accessibility Act (EAA)
Tot op heden was het geen legale verplichting om je aan de digitale toegankelijkheid regels te
voldoen, maar dit gaat veranderen vanaf juni 2025. Om online diensten en producten toegankelijker
te maken voor zoveel mogelijk personen is de European Accessibility Act opgesteld. Deze wetgeving is
qua eisen gebaseerd op de WCAG en kan dus gebruikt worden om na te gaan of jouw producten
voldoen. Om (voorlopig) te voldoen aan deze wetgeving is het belangrijk dat je app of website aan
alle 50 eisen op niveau A en AA van de norm WCAG 2.1 voldoen. Als je hieraan voldoet krijg je
status A. Dit is het verplichte niveau voor overheidsorganisaties. Dit moet je ook kunnen bewijzen door
middel van een toegankelijkheidverklaring. Deze moet onderbouwd zijn door een
toegankelijkheidonderzoek.
De wetgeving van de EAA richt zich niet met terugwerkende kracht op online producten. Alle producten
gepubliceerd vanaf juni 2025 moeten voldoen aan de richtlijnen. Dit geld ook voor producten die je
nog beheert of onderhoudt na deze datum.
Hoe nu verder?
Het kan een grote en overweldigende stap zijn om digitale toegankelijkheid te implementeren in je
bedrijf en je producten. Het is een grote stap en het is iets waar veel tijd in gaat zitten. Begin hier zo
vroeg mogelijk mee om het zo makkelijk mogelijk te maken voor jouw bedrijf. Hier een aantal stappen
die jou misschien kunnen helpen:
- Begin met het doen van onderzoek. Het WCAG W3 document kan veel zijn, maar het is
belangrijk dat je een goed beeld hebt van alle eisen en hoe je eraan kunt voldoen. Kijk ook
eens naar in hoeverre jouw bedrijf al (on)bewust bezig is met digitale toegankelijkheid. - Begin met een doel stellen. Welk level van toegankelijkheid wil je bereiken? Denk hierbij wel
aan dat niveau A & AA verplicht worden. - Verhoog kennis binnen het team. Door bijvoorbeeld trainingen of kennis sessies te organiseren
leert het team meer over toegankelijkheid en het belang ervan - Bedenkt hoe je toegankelijk kunt integreren in jouw manier van werken. Stel bijvoorbeeld
richtlijnen op voor de verschillende teams binnen je bedrijf. Wie is verantwoordelijk voor wat?
Hoe ga je je werk testen? Doe eventueel onderzoek naar handige tools die misschien kunnen
helpen om het proces makkelijker te maken - Als je eenmaal een routine hebt gevonden die voor jou werkt, blijf deze ook testen op
efficiëntie en keep up to date met eventuele vernieuwing van de regels
> Lees meer over onze Design Driven-werkwijze.
Hoe doen wij dit?
Bij Iconica streven we ernaar om toegankelijkheid volledig te integreren in onze werkwijze en onze
producten. Dit is altijd al een bewuste focus geweest, maar de aanstaande EAA–wet heeft ons doen
realiseren dat er altijd ruimte is voor verbetering om onze producten zo inclusief mogelijk te maken.
Door uitgebreid onderzoek hebben we een grondig begrip ontwikkeld van de WCAG–richtlijnen, die
we hebben geïmplementeerd in ons eigen ontwerpsysteem. Hieruit zijn verschillende checklists
voortgekomen voor verschillende teams, die ons helpen tijdens het ontwerpproces
Met behulp van Figma–plugins wordt het integreren van toegankelijkheid in het ontwerp aanzienlijk
vereenvoudigd. Met specifieke tools kunnen we tijdens het ontwerpen verschillende aspecten
controleren, zoals contrasten, lettertypen en focuspunten. Daarnaast maken we gebruik van UX–
prestatiekaarten, zodat we altijd fysieke hulpmiddelen bij de hand hebben tijdens het ontwerpproces.
Bovendien zijn er Chrome–extensies beschikbaar die ons helpen bij het testen van de toegankelijkheid
van onze website.
Hoewel deze tools waardevolle hulpmiddelen zijn, zorgen we er altijd voor dat we onze producten
handmatig controleren om te garanderen dat ze voldoen aan de toegankelijkheidsrichtlijnen. Net zoals
voor veel andere bedrijven, vertegenwoordigt dit een aanzienlijke stap vooruit voor ons, en het is van
groot belang voor ons om onze eigen weg te vinden in dit proces. We zijn er actief mee bezig en
zullen er continu aan blijven werken om zo toegankelijk mogelijk te zijn.
Tip van ons
Zorg ervoor dat er voldoende contrast is tussen kleuren en elementen, vermijd het gebruik van alleen
kleur om belangrijke informatie over te brengen, implementeer bruikbare focusstaten, voorzie
invoervelden van duidelijke labels, gebruik alt–tags, ondersteun toetsenbordnavigatie en zorg voor
een logische volgorde van je content. Deze stappen zijn slechts een kleine greep uit de maatregelen
die jouw producten toegankelijker kunnen maken!